۰۷۹۱۷۷۷۰۷۷   |   ۰۷۷۷۵۰۱۰۰۷   |   تماس با ما
   info@kohandazh.edu.af    |    kuhandazh.2014@gmail.com
امتحان طبق اين لايحه روشى است كه به وسيلهى آن درجهى كسب دانش يا مهارت عملى محصلان در يك دورهى معين تحصيلى ارزيابى مىشود.
امتحانات مختلف طبق این لايحه در جريان و ختم سمستر گرفته مىشود.
مقامهاى منظور كنندهى تقويم امتحانات مندرج اين لايحه عبارت اند از:
بررسى از جريان امتحانات توسط كميتههاى آتى صورت مىگيرد:
انواع امتحانات در مؤسسهى تحصيلات عالى عبارت است از:
چگونگى گرفتن امتحانات صنفى حسب آتى است:
چگونگى گرفتن امتحانات وسط سمستر حسب زير است:
ساير امتحانات:
پوهنځىها طبق شرايط خاص خويش مىتوانند يك يا چندين امتحان ديگر مندرج مادهى ششم اين لاحيه را در جريان سمستر حتمى قرار بدهند. چگونگى اخذ چنين امتحانات در آغاز سمستر از جانب شوراى علمى پوهنځى تصريح مىگردد.
طرز برگزارى امتحانات نهايى قرار ذيل است:
طرز گرفتن امتحان نهايى قرار ذيل است:
شرايط شمول در امتحان نهايى (چانس اول) عبارت اند از:
امتحان نهايى داراى خصوصيات ذيل است:
نمرهى امتحان هر مضمون قرار ذيل توضيح مىگردد:
آن عده از محصلانى كه در امتحان به وقت معين قبل از توزيع سوالها حاضر نگردند، حق شمول را در همان امتحان ندارند و غير حاضر حساب مىشوند. گرفتن حاضرى در هر امتحان حتمى است.
چگونگى شمول در امتحان مشروطى و شيوهى اخذ آن حسب زير توضيح مىگردد:
(الف) امتحان مشروطى اول (چانس دوم:
ب) امتحان مشروطى دوم (چانس سوم):
محصلان تحت شرايط ذيل ناكام سمستر محسوب مىگردند:
محصلان ناكام يك سمستر الى آغاز دوبارهى همان سمستر تعطيل مىگردند.
گرفتن امتحان نهايى و مشروطىهاى آن خارج از تقويم مؤسسهى تحصيلات عالى يعنى در ساير اوقات مجاز نيست.
برخورد در موارد نقل، تقلب و اخلال نظم و دسپلين در امتحانات:
وقت و چگونگى تجديد نظر بر نتيجهى امتحانات نهايى و مشروطى:
انفكاك مؤقت و انفكاك دايمى:
حداكثر دورهى تحصيل در پوهنځىها نمىتواند بيشتر از دو سال از دورهى معينه در همان پوهنځىها باشد. در صورتى كه دورهى تحصيل در يك پوهنځى بيشتر از چهار سال باشد، حد اعظم دورهى تحصيلى در آن پوهنځى سه سال بيشتر از مدت معينهى تحصيل در همان پوهنځى بوده نمىتواند.
محصلانى كه يك صنف را در طى دو سال موفقانه به پايان نرسانند و يا امكان ختم پوهنځى را در مدتى كه در مادهى (24) اين لايحه پيشبينى شده، نداشته باشند، از پوهنځى به طور دايمى منفك مىگردند.
تأجيل:
محصلانى كه طور مؤقت منفك شده اند و يا تأجيل اكادميك گرفته باشند، الى (15) روز بعد از آغاز رسمى سمستر، بايد غرض شموليت مراجعه نمايند.
اين لايحه پس از منظورى وزير تحصيلات عالى طى (28) ماده و حكم شماره (952) مؤرخ 22/3/1387 نأفذ است و با انفاذ آن، لايحهى قبلى امتحانات و ساير اسناد مغاير اين لايحه ملغى شناخته مىشود.
قانون اساسى افغانستان حكم مىكند كه دولت مؤسسات تحصيلى عالى عمومى و تخصصى را تأسيس نمايد. در اين قانون بر انكشاف برنامههاى آموزشى مؤثر و متعادل تأكيد گرديده است. براى رسيدن به مؤثريت و تعادل، وزارت تحصيلات عالى بايد ميكانيزمى را براى بهبود و ارزيابى كيفيت تحصيلات عالى ايجاد كند. به همين ترتيب، استراتيژى انكشاف ملى افغانستان (ANDS) بر اهميت تحصيلات با كيفيت براى تمام افغانها تأكيد نموده و در پاليسى خود ارتقاى كيفيت و استقلاليت تحصيلات عالى را در اولويت قرار داده است. به همين ارتباط، داشتن سيستم تحصيلات عالى دولتى و خصوصى با كيفيت كه جوابگوى نيازمندىهاى رشد و انكشاف افغانستان باشد، به صفت ديدگاه پلان ستراتيژيك ملى تحصيلات عالي (1389-1393) مطرح شده است. پلان ستراتيژيك ملى تحصيلات عالى دربر گيرندهى پلانها براى تأسيس ادارهى تضمين كيفيت و اعتباردهى مىباشد. وزارت تحصيلات عالى بهبود و تضمين كيفيت را در اولويتهاى پلان پنج سالهى خود قرار داده است.
اين لايحه در روشنى بند سوم و چهارم مادۀ سوم قانون مؤسسات تحصيلات عالى به منظور انكشاف و ارتقاء كيفى و اعتباردهى اكادميك مؤسسات تحصيلات عالى، حفظ و بهبود كيفيت تحصيلى به طور مؤثر و متعادل و تطبيق شاخصهاى كيفى و اعتباردهى به طور دوامدار در مؤسسات تحصيلات عالى افغانستان وضع شده است.
تمام مؤسسات تحصيلات عالى دولتى و خصوصى، به شمول آموزش از راه دور تابع پروسه اعتباردهى قرار مىگيرند.
مؤسسات تحصيلات عالى خارجى كه در افغانستان فعاليت مىكنند تابع پروسه اعتباردهى بوده و بايد عين معيارها و استندردهايى را كه براى مؤسسات تحصيلى دولتى و خصوصى تعيين گرديده است، تكميل نمايند. اين امر شامل مؤسسات تحصيلات عالى خارجى موجود در افغانستان، مؤسسات تحصيلات عالى خارجى كه در افغانستان داراى دفاتر هستند، مؤسسات تحصيلات عالى كه آموزش از راه دور را به وسيلۀ انترنت عرضه مىكنند و مؤسساتى كه براى ديگران جواز و صلاحيتىدهند تا از نام، تصديقنامهها، درجۀ تحصيلى و ساير مواد مربوط به آنها و هويت شان استفاده نمايند، مىگردد. انحراف و خلاف ورزى از اين مقررات باعث مسدود و يا جريمه شدن مؤسسه مىگردد.
اجازه فعاليت دوبارۀ اين مؤسسات مطابق قوانين و مقررات نافذ وزارت تحصيلات عالى مىباشد.
ادارۀ تضمين كيفيت و اعتباردهى كه از اين به بعد به نام اداره ياد مىشود مسوول تضمين كيفيت و اعتباردهى مؤسسات تحصيلات عالى دولتى و خصوصى مىباشد. اين اداره با وزارت تحصيلات عالى و مؤسسات تحصيلات عالى به منظور تشويق در امر بهبود كيفيت كار مىكند. در آغاز اين اداره در چارچوب وزارت تحصيلات عالى منحيث يك ارگان مستقل فعاليت نموده و بعد از (5) الى (8) سال فعاليت كاملاً خودمختار خواهد گرديد. اين اداره داراى يك شوراى مستقل خواهد بود كه از فعاليتهاى آن نظارت نموده و در ارتباط به نامزدى اعتباردهى و اعتباردهى تصاميم اتخاذ مىنمايد. فعاليتهاى روزانۀ اين اداره توسط يك رييس به همكارى كارمندان مسلكى، ادارى و خدماتى پيشبرده مىشود. وظايف ادارهى مذكور شامل موارد زير مىگردد:
شوراى تضمين كيفيت و اعتباردهى متشكل از هفت الى نُه عضو مىباشد كه از ميان لست پيشنهادى مؤسسات تحصيلات عالى توسط بورد تعيين شده وزارت تحصيلات عالى، تعيين مىگردد.
وظايف رييس شعبات ادارۀ اعتباردهى قرار ذيل مىباشد:
در ابتدا اداره تضمين كيفيت در چوكات وزارت تحصيلات عالى تحت نظر معين علمى قرار مىداشته باشد، با آنهم اين اداره مستقل بوده و در اتخاذ تصاميم مندرج مواد (9-13) مربوط به اعتباردهى با استقلال كامل عمل مىنمايد.
بودجه تضمين كيفيت و اعتباردهى توسط وزارت تحصيلات عالى تمويل مىگردد اما كنترول مصارف روزانه آن طبق اصول جارى حسابى دولت صورت مىگيرد. اين نظارت در ابتدا به خاطرى در نظر گرفته شده است تا تضمين گردد كه اداره كارش را درست آغاز نموده و از كمك مالى و ادارى براى كارايى مؤثر برخودار مىباشد. در پايان دوره مقدماتى كه 5 – 8 سال را دربر خواهد گرفت و با فراهم شدن زمينه فعاليت مستقل، اداره تضمين كيفيت واعتباردهى كاملاً مستقل گرديده و بودجه جداگانه خود را كه از طرف وزارت ماليه تمويل مىگردد، خواهد داشت. اين اداره با وزارت تحصيلات عالى از نزديك كار خواهد كرد.
نتايج ارزيابى براى اعتباردهى منجر به يكى از تصاميم ذيل مىگردد:
مؤسسه كه به آن تمديد داده شده، هرگاه طى (18) ماه معيارها را تكميل كرده نتواند، نيز مسدود گرديده و يا توسط شوراى تضمين كيفيت و اعتباردهى تحت ادارۀ يك مؤسسه اعتبار داده شده قرار مىگيرد. فيصله دربارۀ اعتباردهى مبنى بر راپور ارزيابى خودى و بازديد ساحوى از مؤسسه توسط شوراى تضمين كيفيت و اعتباردهى صورت مىگيرد. راپور و سفارشات تيم باز نگرهاى ساحوى توسط شوراى تضمين كيفيت و اعتباردهى كه تصميم گيرنده نهائى مىباشد بررسى مىگردد.
هرگاه يك مؤسسهى اعتبار داده شده معيارهاى معينه را در طول (5) سال حفظ كرده نتواند. اداره اعتباردهى به شوراى اعتباردهى پيشنهاد مى»مايد تا يك تيم ارزيابى كننده براى مطالعه وضعيت به مؤسسه اعزام گردد. هرگاه معلوم گردد كه مؤسسه نتوانسته معيارهاى معينه را حفظ نمايد يا به آن الى مدت (9) ماه مهلت داده شود و يا در صورت شديد بودن ناتوانائى مسدود مىگردد.
چون هر بار اعتباردهى براى پنج سال مىباشد، ارزيابى براى اعتباردهى مجدد در جريان سال پنجم صورت مىگيرد و از تاريخ ختم دوره اعتباردهى قبلى محاسبه مىگردد.
اعتراض در برابر فيصلۀ شوراى اعتباردهى بر مبناى قانون صورت گرفته مىتواند.
بازنگرى مسلكى عبارت از بازنگرى و ارزيابى بيرون مؤسسهيى مىباشد كه در آن كيفيت و مؤثريت برنامههاى علمى، كاركنان، ساختار و دستاوردهاى يك مؤسسه توسط يك تيم بيرون مؤسسهيى كه در رشته و سيستم تحصيلات عالى تخصص و تبحر داشته باشد، قرار ذيل مورد بازنگرى و ارزيابى مىگردد:
هر مؤسسه بعد از درخواست و دريافت اجازه نامزدى براى اعتباردهى از اداره تضمين كيفيت و اعتباردهى يك ارزيابى خودى مؤسساتى را از پوهنځىها، برنامهها و زيربنا و دستاوردهاى خويش انجام مىدهد تا دانسته شود كه آيا معيارهاى تعيين شده توسط اداره تضمين كيفيت و اعتباردهى را برآورده ساخته مىتواند؟ اين ارزيابى خودى توسط مؤسسه به منظور آماده شدن براى بازديد ساحوى باز نگرهاى متخصص بيرونى تضمين كيفيت و اعتباردهى انجام مىىابد (به مادۀ 14 مراجعه شود). بعد از انجام ارزيابى خودى گزارش ارزيابى مذكور كه حاوى يافتهها در رابطه به معيارهاى تعيين شدۀ ادارۀ اعتباردهى مىباشد تهيه مىگردد. ارزيابى خودى برنامه در تعداد محدود از رشتهها مانند تربيۀ معلم، طب و حقوق منحيث جز اعتباردهى برنامه صورت مىگيرد.
بعد از تكميل گزارش ارزيابى خودى، ادارۀ تضمين كيفيت و اعتباردهى هيئت باز نگرها را به مؤسسه مىفرستد. ارزيابى در اين مرحله توسط باز نگرها صورت مىگيرد كه شامل مرور گزارش ارزيابى خودى مؤسسه، مصاحبه با استادان، شاگردان، كارمندان و آمران و همچنان بررسى ساختار و مؤثريت مؤسسه و برنامههاى آن مىگردد. البته اين ارزيابى به اساس طرزالعملهايى كه توسط ادارهى تضمين كيفيت و اعتباردهى و وزارت تحصيلات عالى تهيه گرديده است، صورت خواهد گرفت. در نتيجه بازديد ساحوى يك گزارش همراه با سفارشات به شوراى تضمين كيفيت و اعتباردهى دربارۀ نامزدى اعتباردهى، اعتباردهى و اعتباردهى مجدد ارايه مىگردد.
ادرۀ تضمين كيفيت و اعتباردهى صلاحيت دارد، به خاطر تأمين مصارف بازديد ساحوى در مطابقت با قوانين، مقررات و طرزالعملهاى وزارت تحصيلات عالى از خدمات خود فيس اخذ نمايد.
تمام مؤسسات تحصيلات عالى بايد در مربوطات خود براى نظارت و تسهيل بهبود كيفيت، كميتۀ تضمين كيفيت داشته باشند. رياست كميته را معاون علمى مؤسسه (و يا معادل آن) به عهده مىگيرد. اعضاى كميته متشكل از (5-9) عضو به نمايندگى از رشتههاى عمده به انتخاب شوراى علمى مؤسسه مىباشد. تمام اعضاى كميته بايد اشخاص فعال و برجسته در تدريس، تحقيق و عرضۀ خدمات باشند. اكثريت اعضاى كميته بايد داراى رتب پوهاندى و پوهنوالى بوده و بقيه پوهندوى و پوهنمل مىباشند. به منظور ارزيابى خودى پوهنځىها و ديپارتمنتهاى فارغ ده، كميتههاى فرعى تشكيل مىشوند كه تحت نظر كميته تضمين كيفيت مؤسسات فعاليت مىنمايند.
تا تصويب قانون مؤسسات تحصيلات عالى و راهاندازى پروسهى اعتباردهى، وزير تحصيلات عالى كميتهى اعتباردهى و تضمين كيفيت را تعيين خواهد نمود تا كه با پوهنتونها و مؤسسات تحصيلات عالى جهت مساعد ساختن زمينه براى تضمين كيفيت و اعتباردهى به شمول ارزيابى خودى مؤسساتى و ارزيابى خودى برنامهيى و ديگر پروسههاى مربوط به تضمين كيفيت و اعتباردهى كار نمايد. اين كار مىتواند كه شامل تهيۀ رهنمودها و دستورالعملها براى ارزيابى خودى و معيارهاى متوقعه براى كيفيت مؤسسات تحصيلات عالى باشد. اعضاى اين كميته بعداً به عضويت شوراى اعتباردهى و تضمين كيفيت نايل شده مىتوانند.
تمام مؤسسات تحصيلات عالى كه حداقل يك دوره فراغت داده باشند طى دو سال اول انفاذ اين لايحه به صورت داوطلبانه و بعد از دو سال به صورت اجبارى شامل پروسه اعتباردهى مىشوند. موسسات تحصيلات عالى كه دو سال بعد از انفاذ اين لايحه به مرحله فارغ دهى مىرسند، در اولين سال تابع شموليت اجبارى به پروسه اعتباردهى مىباشند.
اين لايحه در چهار فصل و بيست و يك ماده ترتيب گرديده و بعد از منظورى وزير تحصيلات عالى نافذ مىگردد.
پوهنتونها و مؤسسات تحصيلات عالى حريمهاى آموزشى عالى و اكادميك اند، كه با استعدادترين جوانان كشور را براى كسب تخصص و آموزش عالى پرورش مىدهند تا وطن خويش را در ابعاد اجتماعى، فرهنگى، مديريتى به سوى رفاه و ترقى سوق دهند. استادان و دانشجويان به عنوان قشر پيشآهنگ جامعهى خويش مسووليت دارند كه در پهلوى تدريس و آموختن علوم تخصصى، تبارز دهندهى كركترهاى سالم اجتماعى نيز باشند. رعايت نظم اكادميك و حفاظت شاخصههاى كركتر اكادميك يكى از الزامات اساسى در محيط پوهنتونها و مؤسسات تحصيلات عالى به شمار مىرود. هرگونه رفتارى كه باعث اختلال نظام اكادميك، نقض حقوق ديگران و امنيت گردد، غير قابل قبول است و بايد كه در قبال آن تصاميم جدى اتخاذ گردد. بنابر اين لازم است كه مسايل مربوط به عدم رعايت نظم اكادميك و نقض اصولهاى شناخته شده در محيط پوهنتونها و نهادهاى تحصيلى، كل يك لايحهى رهنمودى ذيلاً مورد اجرا قرار گيرد، تا هم شفافيت و همآهنگى در تصميمگيرىها موجود باشد و هم از تصاميم سليقهاى در چنين موارد جلوگيرى گردد.
رشوهستانى، اختلاس، تجاوز جنسى، استفادهى نامشروع از موقف، دزدى و ديگر اعمال جرمى، اعمالى اند كه بر علاوهى سپردن آن به مراجع عدلى و قضايى كشور، مىتوانند كه باعث اخراج موقتى و يا دايمى شخص از محيط اكادميك گردند.
تصويب مجازات در مورد تخلفات ذكر شده در فوق، از طرف شوراى علمى مؤسسهى تحصيلى مربوطه صورت مىگيرد كه آيا اخراج مؤقتى باشد يا دايمي.
سلوكهاى ضد اجتماعى شامل موارد زير مىباشد:
متخلف حسب احوال در مادهى سوم اين لايحه با ملاحظهى جدى بودن تخلف و تكرار قرار ذيل تأديب مىگردد:
توصيه، اخطار، تنزيل موقف، تبديلى و اخراج از تحصيل و وظيفه به تصويب شوراى علمى مؤسسه.
از آنجايى كه خلاف رفتارىهاى اكادميك باعث خدشهدار شدن ارزشهاى اكادميك و مسلكى مىگردند و ضوابط علمى مورد احترام و اعتماد جامعه را مورد شك و ترديد قرار مىدهند، برخورد جدى با چنين موارد يكى از تعهدات انصراف ناپذير هر مؤسسهى تحصيلى به شمار مىرود. مجازات مربوط به تخلفات اكادميك مندرج مادهى پنجم اين لايحه كه شامل از سرگيرى پروژه، توصيه، اخطار، تبديلى، تعليق، محروميت و حتى اخراج مىگردد، در شوراى علمى هر فاكولته و يا شوراى علمى مؤسسهى تحصيلى مربوطه مطرح و تصويب مىگردد.
فيصله نهايى مرجع تصميم گيرنده رسماً به اطلاع متهم و متهمعليه رسانيده مىشود. عريضهى تجديد نظر دربارهى فيصله مذكور از تاريخ صدور تا آخر روز دهم به دفتر رييس مؤسسهى مربوطه و يا دفتر وزير تحصيلات عالى داده مىشود.
تخلفات، تخطىها و جرايمى كه در اين لايحه اقامه نشده است، حسب صواب ديد وزير تحصيلات عالى به شوراى رهبرى و يا شوراى عالى اين وزارت مطرح و تصاميم مقتضى اتخاذ مىگردد.
تصويب مندرج مواد دوم، چهارم، ششم و هشتم اين لايحه پس از منظورى وزير تحصيلات عالى تطبيق مىگردد.
تصويب مندرج مواد دوم، چهارم، ششم و هشتم اين لايحه پس از منظورى وزير تحصيلات عالى تطبيق مىگردد.
اين لايحه در سه فصل و ده ماده پس از منظورى وزير تحصيلات عالى نافذ مىباشد اين لايحه به اثر حكم شماره (4559) مورخ 17/12/1387 وزير تحصيلات عالى نافذ گرديده است.
این لایحه به منظور تنظیم موثر روند تبدیلی محصلان در مؤسسات تحصیلات عالی کشور وضع گردیده است.
چون در وقت اخذ امتحان کانکور به شاگردان وقت و صلاحیت داده میشودتا با دقت فکر نموده،پوهنځی و پوهنتون مورد علاقه خود را انتخاب نمایند. بناءً حق تبدیلی در داخل مؤسسه تحصیلی و یا از یک نهاد تحصیلی به نهاد تحصیلی دیگر را ندارند.
تبدیلی محصلان اناث که صنف اول را موفقانه سپری نموده اند از یک مؤسسه تحصیلی به مؤسسه تحصیلی دیگر تحت شرایط زیر صورت می گیرد.
تبدیلی محصلان از بخش شبانه به بخش روزانه صورت گرفته نمی تواند.
تبدیلی محصلان از بخش روزانه به شبانه تحت شرایط ذیل صورت می گیرد:
تبدیلی محصلان در داخل مؤسسه تحصیلی خصوصی از یک رشته به رشته دیگر و هم چنان محصلان جدیدالشمول الی ختم یک سمستر از یک موسسه تحصیلی به مؤسسه تحصیلی خصوصی دیگر صورت گرفته نمی تواند.
محصلان که در صنوف بالاتر از یک مؤسسه تحصیلی به مؤسسه تحصیلی دیگر تبدیل میگردند الی تکمیل یک سمستر حق تبدیلی دوم را ندارند.
محصلان که در صنوف بالاتر از یک مؤسسه تحصیلی به مؤسسه تحصیلی دیگر تبدیل میگردند الی تکمیل یک سمستر حق تبدیلی دوم را ندارند.
تبدیلی محصلان از مؤسسات تحصیلات عالی خصوصی به مؤسسات تحصیلات عالی دولتی مجاز نیست.
تبدیلی محصلان از مؤسسات تحصیلات عالی دولتی به مؤسسات تحصیلات عالی خصوصی تابع شرایط زیر است:
تبدیلی محصلان از یک مؤسسه تحصیلی خصوصی به مؤسسه تحصیلی خصوصی دیگر تابع شرایط زیر است:
محصلان مؤسسات تحصیلات عالی خصوصی در جریان تحصیل صرف حق دو بار تبدیلی را دارند.
تبدیلی محصلان افغانی از مؤسسات تحصیلات عالی خارج مرز کشور به مؤسسات تحصیلات عالی داخل کشور تابع شرایط ذیل است:
محصلان که از طریق بورسیه های دولتی و گروپی به خارج از کشور تحصیل می نمایند، تبدیلی شان مجاز نمی باشند.
اسناد ارائه شده غرض تعین معادلت و ادامه تحصیل به کمیسیون ارزیابی اسناد علمی در ریاست انسجام امور اکادمیک راجع و متعاقباً از طریق ریاست امور محصلان طی مراحل می گردد.
تمام تبدیلی های شامل این لایحه در مؤسسات تحصیلی دولتی صرف سال یک مرتبه در ایام رخصتی های زمستان ( ماه جدی و دلو ) و در مؤسسات تحصیلی خصوصی سال دو بار در ختم هر سمستر طی مراحل می گردد.
علاوتاً تبدیلی از یک ولایت گرمسیر به ولایت دیگر گرمسیر صرف در ماه اسد، طی مراحل میگردد.
تبدیلی های محصلان شامل این لایحه توسط کمیسیون به ترکیب ذیل صورت می گیرد:
در تبدیلی های موسسات تحصیلات عالی دولتی، رئیس امور محصلان و در تبدیلی های مؤسسات تحصیلات عالی خصوصی، رئیس مؤسسات تحصیلات عالی خصوصی به حیث منشی کمیسیون انجام وظیفه می نمایند.
الف- محصلان اناث که به اساس ازدواج تقاضای تبدیلی را می نمایند، باید افزون به تکمیل شرایط وضع شده در این لایحه ، بدون در نظرداشت نمره معیاری کانکور،برویت اسناد موثق رسمی مبنی بر ازدواج در زمان معین تبدیلی ها طی مراحل میگردد.
ب- تبدیلی محصلان اناث به اساس تبدیلی رسمی وظیفه پدر یا متکفل فامیل با ارائه اسناد موثق با تائیدی شخص اول ( وزیر یا معین ) اداره مربوطه با تکمیل شرایط وضع شده در این لایحهبدون در نظرداشت نمره معیاری کانکور در زمان معین تبدیلی ها طی مراحل میگردد.
اجراات و طی مراحل تبدیلی های مؤسسات تحصیلات عالی دولتی از طریق ریاست امور محصلان و از موسسات تحصیلات عالی خصوصی از طریق ریاست مؤسسات تحصیلات عالی خصوصی صورت می گیرد.
تبدیلی از مؤسسات تحصیلات نیمه عالی به مؤسسات تحصیلات عالی مجاز نیست و از مؤسسات عالی به نیمه عالی در صورت موافقه وزارت های ذیربط صورت گرفته میتواند.
تبدیلی از مؤسسات تحصیلات عالی کابل به مؤسسات تحصیلات عالی ولایات و از ولایات به ولایات مطابق اصول مندرج این لایحه صورت گرفته می تواند.
تبدیلی از مؤسسات تحصیلات عالی ولایات به کابل مجاز نیست به استثنای موارد که برای قشر اناث در ماده شانزدهم پیش بینی گردیده است.
در صورت تبدیلی، محصل مکلف به تکمیل مضمون یا مضامین کمبود در جریان تحصیل طبق لایحه می باشد.
این لایحه در پنج فصل و بیست و دو ماده ترتیب گردیده و بعد از تاییدی شورای رهبری وزارت تحصیلات عالی نافذ است، با انفاذ این لایحه، لایحه ی قبلی تبدیلی ها و سایر اسناد مغایر این لایحه ملغی شناخته می شود.
سيستم كريديت امروز به حيث يك سيستم مؤثر و پيشرفتهى تحصيلى در اكثر كشورهاى جهان مورد پذيرش و تطبيق مىباشد. در جريان بازسازى سيستم تحصيلات عالى در كشور و گستردهگى روز افزون ارتباطات اكادميك پوهنتونها و مؤسسات تحصيلات عالى كشورهاى مختلف، نياز مبرم ديده مىشود تا اين سيستم به صورت مؤفقانه تطبيق و چالشهاى عمده در فراراه آن مرفوع گردد. هدف اساسى تطبيق و كاربرد اين سيستم آن است تا فعاليت و سهمگيرى محصل در جريان عمليهى آموزش بيشتر انكشاف و تقويت گردد و سيستم تحصيلات عالى در كشور با معيارهاى جهانى همخوانى كسب كند، زيرا اين سيستم انعطاف پذيرتر است و فرصتهاى بيشتر و بهترى را براى محصل فراهم مىكند. در اين سيستم فرصتهاى واقعى در جهت صرفهجويى وقت و پيشرفت سريع براى محصلان كوشا فراهم مىگردد و معيارهاى دقيق فعاليت و مساعى محصلان بكار گرفته مىشود. در اين سيستم مسووليتها و فعاليتهاى استادان نيز بيشتر هدفمند گرديده و به رشد توانايىهاى علمى و عملى شاگردان معطوف مىگردد. در سيستم كريديت تسهيلات و امكانات در فراگيرى دانش به گونهاى فراهم مىشود كه هم از لحاظ وقت، هم از نظر شيوه و هم از نظر نرخ اقتصادى توانايىهاى محصل در نظر گرفته مىشود، چنانچه؛ يك محصل مىتواند به اندازهيى كه توان فكرى، مالى و يا زمانى دارد درسهايش را عيار سازد. محصل مىتواند مقدار كريديتهايش را به مؤسسهى ديگر آموزشى انتقال و بالاخره در صورت ناكامى تنها درسهايى را دوباره بگيرد كه در آن ناكام مانده است، نه تمام سمستر و سال آموزشى را و آن هم با همآهنگى دوطرفه با مؤسسهى مربوطه. لازم است شيوههاى كهنه و كليشهاى پيشبرد درسها مورد بازنگرى قرار گيرد و از اتكاى محض بالاى يك كتاب درسى انصراف به عمل آيد و محصلان به مطالعات اضافى تشويق گردند. (ضميمه شماره 2) بايد وظيفهى استادى به وظيفهى تمام وقت هر عضو كادر علمى پوهنتونها مبدل گردد. بايد در تمام ديپارتمنتها سيستم منظم ارزيابى و بازنگرى مواد درسى و روش اتخاذ تدابير اضافى جهت ارتقاى سطح فعاليتهاى علمى آنها معمول گردد. شيوههاى مؤثر برقرارى و تحكيم روابط اكادميك و همكارى علمى ميان ديپارتمنتهاى مختلف پوهنځى ها به وجود آيد تا محصلان براى تكميل نصاب رنامهى درسى خويش بتوانند از تنوع انتخاب مستفيد شوند. بدون ترديد، لايحهى جديد مكلفيت اكادميك اعضاى كادر علمى مؤسسات تحصيلات عالى، گام مؤثر ديگرى در اين راستا تلقى مىگردد.
كريديت يك واحد درسى است كه بر اساس آن نصاب دورهى تحصيلى با تفكيك سمسترها و همچنان سهم هر مضمون در نصاب مذكور تعيين مىشود. يك كريديت (16) ساعت درسى و يا معادل آن در يك سمستر مىباشد.
به مضامينى گفته مىشود كه آموزش آنها براى ورود به اصل رشته لازمى مىباشد و تهداب معلومات اختصاصى را تشكيل مىدهد
به مضامين رشتهاى گفته مىشود كه ضرورت حتمى و غير قابل تعويض رشتهى تخصصى را مىسازد. در بعضى پوهنتونها اين مضامين، رشتهى اصلى را تشكيل مىدهد.
به مضامينى گفته مىشود كه محصل از ميان چند انتخاب يا بديل كه به نحوى از انحأ به رشتهى تحصيلى شاگرد ارتباط داشته و توسط پوهنځى در پروگرام تحصيلى گنجانيده شده باشد، يك يا چند مضمون آنرا انتخاب مىنمايد. تعيين مضامين اختيارى مربوط به ديپارتمنت بوده كه بعد از تأييد شوراى علمى پوهنځى انتخاب مىگردد.
عبارت از مضامينى است كه در تمام پوهنځىهاى مؤسسات تحصيلات عالى تدريس مىگردد (ثقافت اسلامى، تاريخ معاصر، لسان خارجى، حفاظت محيط زيست، كمپيوتر) و تدريس مضمون تربيت بدنى در پوهنځىهاى غير مسلكى اختيارى مىباشد.
نشانهاى متشكل از اعداد و حروف است كه براى شناسايى هر مضمون و ارتباط آن با ديپارتمنت، پوهنځى و مضمون معين به كار مىرود.
ز- هر سال تحصيلى شامل دو سمستر مىباشد و هر سمستر بدون امتحانات (16) هفتهى درسى را دربر مىگيرد. به اين ترتيب يك كريديت برابر (16) ساعت درسى (50) دقيقهاى در يك سمستر و يا يك ساعت (50) دقيقه اى در هفته مىباشد. دو ساعت تطبيقات و يا لابراتوار و يا سه ساعت ستاژ يعنى كار ساحوى معادل يك ساعت درسى محاسبه مىشود.
مضامين اساسى، تخصصى، اختيارى و پوهنتون شمول، تعداد كريديت و كودنمبر نوعيت پاياننامه مانند مونوگراف، ديپلوم و سيمينار در پلان تعليمى گنجانيده مىشود.
حداقل كريديتها در دورهى ليسانس (136) كريديت و حداكثر آن مربوط به طول دوره تحصيلى رشته مربوطه بوده و از (21) كريديت در يك سمستر تجاوز نمىنمايد.
مضامين دورهى ليسانس به مضامين اساسى، مضامين تخصصى، مضامين اختيارى و مضامين پوهنتون شمول تقسيم مىشوند. مضامين اساسى بايد حداكثر (30) فيصد، مضامين تخصصى حداقل (50) فيصد و مضامين اختيارى به شمول مضامين پوهنتون شمول (12) فيصد، مونوگراف، سيمينار، ستاژ، امتحان دولتى و تكميل پروژهى ديپلوم (8) فيصد مضامين دورهى ليسانس را احتوا مىنمايد و نمرات آن از (100) نمره محاسبه مىشود. فيصدى مضامين مذكور در پلان تعليمى (ضميمهى شماره 10) گنجانيده شده است.
تعيين فهرست هر يك از كتگورىهاى مضامين اساسى، مضامين اختصاصى، مضامين اختيارى، مضامين پوهنتون شمول و تدوين نصاب تحصيلى از صلاحيت ديپارتمنتها بوده و بعد از طى مراحل اكادميك مرعى الاجرأ مىباشد.
يك مضمون در عين روز بيشتر از دو ساعت تدريس نمىگردد. كارهاى تطبيقات استثناءً در يك روز تا چهار ساعت و كارهاى ساحوى مىتواند روزتمام باشد.
يك مضمون يا كورس در يك هفته حد اكثر داراى پنج كريديت مىباشد. تعداد كريديتها در پلان تعليمى مشخص مىگردد (ضميمهى شماره 10(
استادان و ديپارتمنتهاى مربوط مكلف به ترتيب و اعلام كورسهاى قابل ارايه با پاليسى كورس براى هر مضمون قبل از شروع سمستر مىباشند. در پاليسى كورس بايد استادان مربوطه، عناوين و مفردات برنامهى درسى، روش پيشبرد درس، روش ارزيابى و ديگر معلومات ضرورى را ارايه نمايند. (ضميمهى شمارهى 3)
در پيشبرد كورس حد اكثر كوشش به عمل آيد تا سهمگيرى و فعاليت محصل انكشاف داده شود (شاگرد محورى). به اين منظور به عوض ديكته از ارائهى لكچر، تدوير مناقشات، ارائهى سيمينارها، كارهاى عملى، لابراتوارى و كارهاى خانگى استفاده به عمل مىآيد. (ضميمهى شمارهى 3)
محصل بايد حد اكثر تا ختم هفتهى اول بعد از شروع سمستر، براى كورسهاى نصاب كريديت ثبت نام نمايد. كورسهايى كه يك محصل در هر سمستر بايد در آن ثبت نام نمايد در مشوره با استاد رهنما و يا رييس پوهنځى طبق نورمهاى مندرج در اين لايحه و ديگر اسناد رهنمودى پوهنځى مربوط تعيين مىشود. تعيين يك استاد رهنما براى حداقل هر بيست محصل از طرف شوراى علمى پوهنځى مربوطه صورت مىگيرد كه مسوول حل مشكلات محصلين در رابطه به سيستم كريديت مىباشد و اين كار در فعاليتهاى اكادميك استاد محاسبه مىگردد. (ضميمهى شمارهى 2).
ديپارتمنتها مؤظف اند جهت فراهمآورى زمينهى انتخاب براى مضامين اختيارى شامل نصاب، لست مضامين مربوطه را تهيه و در اختيار محصل قرار بدهند. (ضميمهى شماره10).
تعيين و تشخيص مضامين اساسى در هر رشته از صلاحيت ديپارتمنتها بوده كه بعد از تأييد شوراى علمى پوهنځى قابل تطبيق مىباشد.
تكميل نصاب حاضرى در مضمون و يا كورس حتمى مىباشد. هفتاد و پنج فيصد حاضرى در ساعات درسى شرط شمول در امتحان نهايى دانسته مىشود. (ضميمهى شماره 4)
بيشتر از (25) فيصد غير حاضرى در ساعات تطبيقات همان مضمون موجب محروميت از نمرهى تطبيقات مىشود.
ارزيابى مضامين به تفكيك ذيل صورت مىگيرد:
الف- امتحان نهايى (60) فيصد.(ضميمهى شماره 6)
ب- امتحان صنفى، كارخانگى و فعاليتهاى داخل صنف (20) فيصد. (ضميمهى شماره 6)
ج- تطبيقات (20) فيصد (ضميمهى شماره 6)
د- در مضامين و كورسهايى كه ضرورت به كار عملى يا تطبيقات ندارد، ارزيابى نمرات حداكثر از (80) فيصد محاسبه گردد.
هـ- ارزيابى پروژهى صنفى، كارگرافيكى، ستاژ و تدريس آموزى به صلاحيت پوهنځىهاى مربوطه مىباشد.
الف:- تعقيب كورس چهار الى هشت هفتهاى (نظر به تعداد مضامين كه در آن نمره كاميابى اخذ نه نموده است) و در ختم كورس سپرى نمودن امتحان.
ب:- انجام وظيفه سپرده شده از طرف ديپارتمنت براى چهار الى هشت هفته كه معادل محتواى كورس باشد و در ختم آمادهگى سپرى نمودن امتحان.
پوهنځى با مشوره با ديپارتمنت مربوطه تقسيم اوقات اخذ امتحان محصلين ناكام را ترتيب و بعد از ختم امتحان ديپارتمنت مربوطه نتايج امتحان را در ظرف يك هفته به صورت رسمى به پوهنځى ارسال مىنمايد.
دو مرتبه ناكامى در بيشتر از نصف كريديتها در عين سمستر سبب اخراج محصل مىشود.(ضميمهى شماره 7)
حداكثر دورهى تحصيل در پوهنځىهاى چهارساله زيادتر از دو سال و در پوهنځىهاى اضافهتر از چهار سال زيادتر از سه سال از دورهى معينه شده نمىتواند. محصلانى كه پوهنځى مربوطه را در مدت پيشبينى شده در لايحه ختم نكنند، به طور دايمى از پوهنځى مربوطه منفك مىگردند.
تشريح نمرات كاميابى از A الى D قرار ذيل مىباشد:
A (100 – 90)
B (89 – 80)
C (79 – 70)
D (69 – 55)
نمرات كمتر از (55) ناكام محسوب گرديده و به حرف F نشان داده مىشود.(ضميمهى شماره9)
محصلان پُرتلاش و لايق در صورت پوره نمودن كريديتهاى معينهى يك دورهى تحصيلى مىتوانند قبل از دورهى معينه فارغ گردند.
در مورد موضوعاتى كه در اين لايحه پيشبينى نشده باشد، تصميم شوراى علمى پوهنتون مربوطه بعد از تأييد مقام وزارت تحصيلات عالى اجرا شده مىتواند.
براى ثبت موارد معين، سند گذارى معقول، فورمهاى ذيل ضميمهى اين لايحه بوده و مديريتهاى تدريسى و محصلان در اجراآت خويش از آن استفاده مىنمايند:
اين لايحه داراى يك مقدمه، بيست و نه ماده و ده ضميمه بوده و بعد از منظورى وزير تحصيلات عالى نافذ مىگردد.
این لایحه به اساس حکم ماده« » 1394اساسنامه موسسه تحصیلات عالی خورشید به منظور هماهنگ سازی اجراات وایجاد نظم اصولی وشفافیت درامرپذیرش کاندیدان واجد شرایط شمول وضع گردیده است.
شرایط اشتراک درامتحان شمول
کاندیدان بعداز سپری نمودن موفقانه امتحان شمول بحیث محصل موسسه تحصیلات عالی خورشید شناخته میشوند.
پذیرش دانشجویان مطابق پلان پذیرش وگنجایش دردانشکده های مورد نظرصورت میگیرد پلان پذیرش همه ساله توسط دیپارتمنت ها و دانشکده ها با توجه به امکانات جذب دانشجویان جدید آماده میشود .
امتحان شمول به اساس تصمیم شورا ی عالی ازجانب کمیته امتحان شمول گرفته میشود.
کمیته امتحان شمول متشکل ازکمیته اجرایوی وکمیته کاری میباشد.
کمیته اجرایوی دارای وظایف وصلاحیت های ذیل میباشد.
کمیته کاری دارای وظایف وصلاحیت های ذیل میباشد.
تبدیلی در داخل مؤسسه تحصیلات عالی خورشید طبق اتی جوازدارد.
تبدیلی دانشجویان صنف دوم وبالاترازآن ازیک دیپارتمنت به دیپارتمنت دیگرویاازیک دانشکده به دانشکده دیگرمجازنیست.
تبدیلی دانشجویان به مؤسسات تحصیلات عالی دیگر درصورت تکمیل شرایط قانونی مؤسسه یی که درآن تبدیلی مدنظراست، به اساس موافقه ی دیپارتمنت های دانشکده ها ورئیس های هردوموسسه ی تحصیلات عالی صورت گرفته میتواند.
درصورت تبدیلی تمام سوابق تحصیلی به مؤسسه ی جدید انتقال می نماید.
دانشجویان تحت شرایط ذیل ناکام سمسترمحسوب ومواجه به انفکاک موقت میگردند:
دانشجویان ناکام یک سمسترالی آغازدوباره همان سمسترتعطیل میگردند.
دانشجو درحالات ذیل مواجه به انفکاک دایمی میگردد.
این لایحه پس ازموافقه ی وزارت تحصیلات عالی ومنظوری مؤسسه تحصیلات عالی خورشید نافذاست.